Deze geschiedenis is opgetekend om recht te doen aan P. Douwma en zijn 44 lotgenoten over wie om onverklaarbare redenen gezwegen wordt.
A.M. Snip-Douwma


Dit is het verhaal van Piet Douwma en
zijn vrouw Annie Douwma-Otto


Een verhaal over experimentele vergassing, onderduikers, inval door de Landwacht, illegaal stencilen van De Waarheid en de moord op Nathan F. Israël, verzettsstrijder die in de woning van de familie Douwma in Amsterdam-Noord werd doodgeschoten door Jan Robertson, de secretaris van Rost van Tonningen.

De lijst van de 45 Nederlandse mannen uit Neuengamme die in Bernburg in 1942 op alfabetische volgorde om het leven werden gebracht.


  • 05-06-1942,
    J.J. Abrahamson, geboren 23-07-1892 te Arnhem
  • 05-06-1942,
    G.C.H. Arkenbout, geboren 15-08-1899 te Amsterdam
  • 09-06-1942,
    W. Barriel, geboren 12-12-1910
  • 09-06-1942,
    K.F. Beck, geboren 20-11-1898 te Delft
  • 10-06-1942,
    J.G. van den Berg, geboren 10-10-1898 te Amsterdam
  • 10-06-1942,
    I. Bloemkoper, geboren 20-06-1913 te Den Haag
  • 10-06-1942,
    L. Bolkenbaas, geboren 06-05-1904 te Rotterdam
  • 10-06-1942,
    J.F. van Bommel, geboren 24-07-1894 te Den Haag
  • 10-06-1942,
    J. Bood, geboren 11-05-1894 te Oudkarspel
  • 11-06-1942,
    A.J. Brinks, geboren 10-09-1908 te Deventer
  • 11-06-1942,
    G. de Bruin, geboren 04-08-1912 te Amsterdam
  • 12-06-1942,
    A. van Dijk, geboren 29-06-1915 te Amsterdam
  • 12-06-1942,
    H. Dijkstra, geboren 01-09-1887 te Amsterdam
  • 12-06-1942,
    P. Douwma, geboren 27-07-1903 te Amsterdam
  • 15-06-1942,
    G. Fraterman, geboren 11-10-1887 te Hardenberg
  • 15-06-1942,
    G.W. Frederiks, geboren 08-05-1896 te Heino
  • 18-06-1942,
    E. Hillel van Hertzfeld, geboren 09-01-1916 te Rotterdam
  • 18-06-1942,
    C.J. Hoogendijk, geboren 21-11-1884 te Hellevoetsluit
  • 18-06-1942,
    A.C. de Jonge, geboren 26-11-1918 te Amsterdam
  • 19-06-1942,
    T.J. Jansz, geboren 13-04-1905 te Amsterdam
  • 19-06-1942,
    A. Knies, geboren 20-11-1916 te Amsterdam
  • 19-06-1942,
    G.P.C. Lagerwaard, geboren 18-08-1887 te Zwolle
  • 22-06-1942,
    L. Kraft, geboren 06-02-1902 te Maastricht
  • 23-06-1942,
    H.W. van Lierop, geboren 04-01-1903 te Helmond
  • 23-06-1942,
    H. van Maanen, geboren 07-01-1882 te Laag Nieuwkoop
  • 23-06-1942,
    J.E. Meijer, geboren 11-08-1883 te Assen
  • 23-06-1942,
    H.J. Mooseker, geboren 24-08-1919 t Amsterdam
  • 24-06-1942,
    N.J.T. van Nunen, geboren 07-04-1886
  • 25-06-1942,
    F.H. Petersen, geboren 07-03-1899 te Amsterdam
  • 25-06-1942,
    M. Polak, geboren 08-03-1904 te Amsterdam
  • 25-06-1942,
    L. Reens, geboren 24-11-1909 te Amsterdam
  • 25-06-1942,
    J. Rijnders, geboren 20-10-1899 te Amsterdam
  • 25-06-1942,
    W. van Roeden, geboren 29-04-1899 te Oudehorne
  • 25-06-1942,
    M. Roodveldt, geboren 27-10-1899 te Amsterdam
  • 01-07-1942,
    A. Roodveldt, geboren 18-11-1914 te Amsterdam
  • 01-07-1942,
    F.J. Smit, geboren 16-03-1914 te Amsterdam
  • 01-07-1942,
    J.G. Snijdoodt, geboren 23-09-1909 te Den Haag
  • 01-07-1942,
    H. Sterner, geboren 22-09-1889 te Zuidland
  • 01-07-1942,
    H. Strijker, geboren 25-10-1908 te Amsterdam
  • 02-07-1942,
    A. Roodveldt, geboren 11-06-1905 te Amsterdam
  • 02-07-1942,
    F.J.A. Vaars, geboren 13-04-1908 te Haarlem
  • 02-07-1942,
    I. Vaz Dias, geboren 19-06-1900 te Amsterdam
  • 02-07-1942,
    H. Visscher, geboren 20-06-1913 te Enschede
  • 02-07-1942,
    W. de Vries, geboren 03-10-1887 te Culemborg
  • 02-07-1942,
    J. Worms, geboren 12-08-1898 te Amsterdam

NEUENGAMME-BERNBURG

December 2007, door Mevr. Snip-Douwma



Op 24 december 1941 komt er een brief uit Neuengamme. Deze brief is zowel gericht aan vrouw en kinderen als aan zijn vader en moeder. 'De brief van de vorige maand (november) heb ik in de beste gezondheid ontvangen en daaruit vernomen dat jullie het allen en ook de kinderen nog goed maakt: ook ik ben gezond en sterk en wacht vol verlangen tot ik weer in jullie huiselijke kring ben, wat ik spoedig hoop.' Hij informeert voorts 'of Vader nog werk heeft'. 'Maak je over m'n winterkleding geen zorg, want ik zit er goed in tegen de kou'.Voorts vraagt hij zijn vrouw om geld: 'Ik weet dat je niets van je steun kan missen, maar zou ik graag wat geld willen hebben, waarvoor de familie zou kunnen zorgen. Als ik wat geld heb, dan kan ik in de kantine wat kopen, wat nu heel goed van pas komt, al is 't maar gering.' (Waarom voor de aanduiding 'kantine' is gekozen door Piet - Piets schrijver - is onduidelijk, want er was natuurlijk helemaal geen kantine, zo vernam ook mevrouw Snip toen zijn in 2005 Neuengamme bezocht. Het geld was kennelijk nodig om je te kunnen handhaven - zie ook artikel 'Gijs van Hal, medegevange van Piet Douwma').

Een van de laatste brieven van Petrus Douwma aan zijn familie, nota bene in het Duits, kennelijk geschreven door een Duitse mede-gevangene, uit het concentratiekamp Neuengamme.

>>> klik hier voor vergroting
Annie heeft waarschijnlijk steeds geld gestuurd, althans zo blijkt uit een brief van Piet Douwma als hij al naar Neuengamme is overgebracht. Op 14 maart 1942 volgt wederom een brief, waarin Piet opnieuw om geld vraagt. In een brief van 2 mei 1942 bedankt hij zijn vrouw voor de postcheque die zij hem stuurde. Hij schrijft voorts dat het best vervelend is als je niks kan kopen in de 'kantine'. Voorts blijkt hij in die periode - begin mei - erg koud te zijn nabij Hamburg, net als in Nederland waar het eveneens volgens zijn vrouw Annie koud is. De laatste brief uit Neuengamme volgt eind mei.

Overigens in al die brieven zelfs geen vingerwijzing naar zijn eventueel afnemende gezondheid, maar volgens de officiele Duitse instanties stierf Piet Douwma op 12 juni 1942 aan longtuberculose in Neuengamme (in feite vergast in Bernburg). Waar zijn stoffelijke resten zich bevinden is niet bekend. Ook navraag bij de Oorlogsgravenstichting leverde geen informatie daaromtrent op. Op een dag, de preciese datum herinnert mevrouw Snip zich niet, werd moeder Douwma ontboden op de Nieuwe Doelenstraat in Amsterdam. Daar kreeg zij te horen dat haar man was omgekomen in Duitsland.